Simon Sinek: vertrouwen is de basis voor succes

When someone believes what you believe…

• there is more confidence to take risks
• there is more confidence to experiment, which requires failure by the way
• there is more confidence to go off and explore

• knowing that there is someone from within our community, who believes what we believe,  who we trust and who trusts us, who will watch our back, help us when we fall over and watch our stuff and looking after our children while we are gone
• our very survival depends on our ability to surround ourselves with people who believe what we believe

…zo opende Simon Sinek zijn TEDx speech in Maastricht vorig jaar.

Zijn eerdere speech uit 2009 is inmiddels een TEDx-klassieker, zoals ook zijn boek ‘start with why’ een megaseller werd.

vertrouwen is de basis voor actie en resultaat

Wat maakt dat je het vertrouwen krijgt en succesvol bent in het meekrijgen van grote groepen volgers die je ideologisch of commercieel tot ver boven het maaiveld uit stuwen.

De gemeenschappelijke succesfactor van Nelson Mandela, Mahatma Gandhi, Steve Jobs, Richard Branson is authenticiteit: de reden waarom zij doen wat ze doen (of gedaan hebben) en de geloofwaardigheid daarvan zijn de basis voor verbinding en gevolg

binnen

‘trust comes from a sense of common values and beliefs’ zegt Sinek daarover ook, gemeeschappelijke waarden en overtuigingen. Die komen van binnenuit. Wat jou beweegt en inspireert is wat jouw geloofwaardigheid bepaalt. De verbindingslijn loopt van binnen naar binnen. Onaantastbaar daardoor voor invloeden van buitenaf die aan de oppervlakte blijven.

het verschil

Op gedragsbeïnvloeding gerichte (massa)communicatie is er verschillende gradaties: voorlichting (ideëel), propaganda (ideologisch) en reclame (commercieel). De succesgraadmeter van de authenticiteit en geloofwaardigheid geldt voorn alle drie naar mijn idee in gelijke mate. Actie volgt pas na vertrouwen.

Waarin het misgaat onderstreept de genadeloze voorwaarde van een (h)echt vertrouwen. Je ziet het vaak bij politici. Hun ster rijst snel als ze nieuwe en/of geloofwaardige ideeën met overtuiging weten te formuleren. Zodra zij echter zelf in de gaten krijgen waardoor hun succes wordt verklaard ontstaat het risico van effectbejag en gaat de boodschap ten onder in manieren waarmee haar geloofwaardigheid en die van de boodschapper verdwijnt. Het is maar weinigen gegeven die authenticiteit ten volle te bewaren.

De erfzonde van de authenticiteit hoorde ik filosoof Maarten Doorman dat zo vaak vertoonde verlies recent in een boekenprogramma op tv noemen. Hij heeft er een studie aan gewijd, het essay: ‘Rousseau en ik‘ is daarvan de weerslag (Wim Brands in gesprek met Maarten Doorman, VPRO TV, Boeken, 18 maart 2012 – vanaf 15′:24″)

Het deed me denken aan het prachtige boekje van Sartre ‘tussen de raderen’ (l’ engrenage) dat de verwording van de leiders van de Franse Revolutie beschrijft: dat zij zijn geworden net als degenen die ze verdreven hebben, is de pijnlijke constatering van het teloor gegane idealisme dat haar authenticiteit aan het pluche verloor…

voelbaar, zichtbaar zelfs

Maar het kan: ik zie nog Nelson Mandela, 90 jaar oud en broos, op het moment dat hij zojuist een kleindochter had verloren ook nog eens, zwaaiend door het voetbalstadion rijden voorafgaand aan de WK voetbalfinale van 2010. Onweerstaanbaar authentiek. Ontegenzeggelijke geloofwaardigheid. Kippenvel.

Ben benieuwd of Simon Sinek het moeras ook zelf weet te omzeilen. 28 maart is hij in Rotterdam.

Netwerken, koffietijd?

“Ga je mee naar de Open Coffee? Dat is leuk en er lopen altijd wel wat interessante mensen”. Regelmatig krijg ik zo’n vraag om mee te gaan naar een netwerkevent en dan antwoord ik meestal dat ik aarzel. Want koffiedrinken zonder meer is niet vanzelf ook zakelijk interessant. Netwerkbijeenkomsten zijn goed. Belangrijk zelfs. Zeker voor dienstverleners, want je bent maar zelden de enige met een goed aanbod en wie een vraag heeft zal die het eerste stellen aan iemand die hij al kent en waarvan hij of zij een positieve indruk heeft.

Wanneer bel ik jou?

Om juist jou na die gezamenlijke kop koffie te bellen moet de ander daarvoor een goede reden hebben. En bij voorkeur een vraag waarvan hij weet dat jij die kunt beantwoorden.  Of dat je hem in elk geval een stap dichterbij het antwoord brengt. “Mij bel je als….”, dat is daarom de belangrijkste boodschap die te vertellen hebt in kennismakings- en netwerkbijeenkomsten. Liefst in één zin ook en zo specifiek mogelijk. Daarmee leg je de basis voor een harde koppeling. Dat je veel meer in de aanbieding hebt is ongetwijfeld waar, maar teveel maakt waterig en onduidelijk. Van alles is net zoveel als niks. ‘Less is more’ en blijft beter hangen.

Wat doe je dan?

Als je gesprekspartner na deze korte introductie nog geïnteresseerd of zelfs nieuwsgierig geworden is – en als dat niet zo is, wat natuurlijk ook kan en OK is, dan was het contact toch effectief –  kleur je het plaatje in. Ook kort, en aansluitend bij de situatie en vragen van de ander. Wat doe jij als zij of hij een vraag aan jou stelt? Goed luisteren levert nu veel op. Dat je de beste en geweldig bent hoef je er niet bij te zeggen, laat dat maar aan de ander. Vertel hoe je tot een antwoord of oplossing komt.

Wat levert mij dat op?

OK, jij hebt wat en je kunt wat, maar waarom bel ik juist met jou? Wat is het resultaat van jouw bijdrage? Wat is de oplossing, de winst voor degene met de vraag? Nee, geen ‘ontzorgen’ of ‘een stukje aandacht’, maak het alsjeblieft concreet. En neem de vraag als uitgangspunt: wat levert jouw bemoeienis voor waarde op?

Wat kost me dat?

Voor wat hoort wat. Kwaliteit heeft een prijs. Geen probleem als het maar meer waarde toevoegt dan het kost. Openheid en transparantie zijn er om actief mee om te gaan, ook dat is ondernemen. En de prijs is uiteindelijk het belangrijkste niet. Tenzij die onduidelijk blijft. En neem jezelf ook serieus, want onderbieden en zomaar korting doen dat niet.

Wie ben jij?

Het lijkt de eerste vraag maar dat is hij in een netwerksessie niet. Wie jij bent is een vraag voor later, als de koppeling al is gelegd. Als de interesse is gewekt. Het antwoord op die vraag is ook zakelijk eenvoudig. Vertel  vooral waarom je doet wat je doet, dat wat jou daartoe motiveert. Dat is de kern van wie je bent als ondernemer.  Waar jij het vandaan haalt maakt jou bijzonder,  jouw weerspiegelde passie is uniek.

effectivitijd

Veel koffie drinken en kaartjes strooien dus? Ja prima, doen, maar niet zonder doel en plan. Dat klinkt wat berekenend  en dat is het dan ook omdat je maar een beperkte tijd hebt om jezelf en je bedrijf te profileren. Daarvan uitgaande kan dat dan ook maar het beste effectieve tijd zijn. Andere tijd is ter ontspanning of gewoon verloren tijd. Ook prima, maar niet vanuit ondernemersperspectief.

Goede koffie is beter dan veel. Dat betekent de tijd nemen om relaties op te bouwen, een duidelijk beeld schetsen van wat jij voor de ander kunt betekenen. Kijken, luisteren en etsen. En herhaald contact, ook een zakelijke relatie gaat verder dan een onenightstand en een vage herinnering.

Duidelijkheid is het begin. Koffie met een bite. Welke indruk en koppeling wil je achterlaten? En welke beklijft? Want wat de ander onthoudt bepaalt of hij op het relevante moment ook echt aan jou denkt. Koffietijd. Effectivitijd.

Uitverkocht! Welkom in de aandachtseconomie

De droom van elke aanbieder is dat het zo goed loopt dat je nee moet verkopen omdat je de vraag niet langer aankunt. Met Uitverkocht! maakt Jim Stolze duidelijk hoe dat werkt in het ADHD tijdperk door de lekkerste appels en peren met elkaar te vergelijken.

Welkom in de aandachtseconomie!

AIDA heeft afgedaan in een tijd waarin ADHD de uitgangspunten bepaalt. Overkill aan stimuli is aanleiding tot een chronisch attention deficit (AD) en een rechte communicatieverbinding tussen zender en ontvanger is een zeldzaamheid geworden door hyper distribution (HD). Geen van de AIDA-triggers (attention – interest – desire – action), die zo comfortabel-logisch een potential tot jouw klant maakten, ligt nog vast binnen jouw bereik (beïnvloedingssfeer). De verbindingslijnen naar de klant zijn stippellijnen geworden, lopen niet recht (meer) en in aantal en bewegingspatroon zijn ze nu diffuus.

Attention!

De attentiewaardeketen is geïnverteerd: bedenk niet langer hoe je (nieuwe) klanten bij jouw product krijgt, besteed je marketingbudget vooral aan het versterken van de band met diegenen die, bewust of toevallig – dat maakt niet uit -, jóu hebben gevonden. Huh? Maak het prachtig, mooier en beter dan verwacht voor wie er bij je binnenstapt en jouw goede verhaal verspreidt zich viraal. Marketing door daden, geen woorden dus.

De pizza van Zappo’s is alom bekend, Seats2Meet is the place to be voor de ZP die wil kunnen werken, ontmoeten èn eten – there actually is such a thing as a free lunch, mr. Friedman en ja, ook die investering pays itself back.  Als gast drijfnat aangekomen bij de NY Ritz en op weg naar een belangrijke meeting? De portier koopt met jou een nieuw pak en hij betaalt… dat vergeet je nooit meer en waarheen stuur je iedereen en ga je zelf de volgende keer? What else? is de kernachtige samenvatting als je er met een kopje koffie nog eens over nadenkt.

Hospitality en de Zorg zetten de toon, tot ver buiten het restaurant en de kliniek, aandacht en service maken jou voor mij remarkable en een volgende keer waard en voor een potentiële klant aan wie ik dat doorvertel de eerste kennismaking. Wat je ook in de aanbieding hebt. En het gaat om en… en, niet om of… of.

Het gaat helemaal niet om je producten

Businessmodellen gaan van ROI naar ROA, return on attention, voorspelt Stolze. Het perspectief verschuift. Geven blijft het uitgangspunt maar het accent ligt niet langer op jou maar op je klant. ROI meet je af aan wat je zelf hebt geïnvesteerd, ROA aan wat je aan anderen gegeven hebt. Jouw product is daarin niet langer het belangrijkste.

De wijze waarop je interactie hebt met je (potentiële) klanten is dat. Het onderhouden van een goed serviceprovidernetwerk is wel voorwaarde voor succes maar bepalend is de wijze waarop je helpdesk functioneert, youpie… en daarmee basta! Goodwill en sociaal kapitaal zijn de doorslaggevende posten op de balans.

En businesskansen zijn er te over: de vraag naar aandacht is erg groot.

Het boek is opgebouwd uit hoofdstukken die doorslaggevende elementen voor succes in de aandachtseconomie beschrijven: schaarste, waarde, filters, delen, weggeven en service.

Het gaat niet om geld

Schaarste creëren en weggeven… ‘is dat niet in tegenspraak met elkaar?’ vraag ik de schrijver als we na zijn optreden voor ebusinessnieuwsgierigen bijeengebracht door Delta Lloyd in de zon een biertje drinken. Being remarkable betekent dat je bijzonder mag zijn, wat schaars is is onderscheidend. Kijk naar Vente Privée en ook naar TEDx.

Alleen als genodigde mag je naar binnen en een kaartje kost niets maar is ook niet te koop. ‘Playing hard to get’ maakt nieuwsgierig en triggert mensen. En als je hun aandacht eenmaal hebt, wees dan ruimhartig en gul. Wie aandacht krijgt glundert en is trots en vertelt daar ook graag over. Toekomstig verkoopsucces wordt bepaald door de aandacht die je voor jouw product of dienst verdient. Aandacht kan je niet kopen, maar je krijgt het als je het geeft. Aandacht is net zoiets als vertrouwen.

Het gaat om waarde

Vertrouwen geven zie je terug in concepten als waardebepaling achteraf. Jim haalt het voorbeeld aan van het Berlijnse café waarin de fles op tafel klaarstond met glazen, een kurkentrekker en een bakje. Dat bakje was voor de kurk(en) en het geld. De kastelein schonk niet in maar liep rond en converseerde, besteedde op die wijze aandacht aan z’n klanten. Je betaalde naar wat het je waard was geweest. De wijn was niet top maar werd goed gewaardeerd, ook financieel, viel hem op.

“Dankzij internet hebben wij het ware gezicht van waarde ontdekt” vervolgt hij. “Het heeft gebracht wat we altijd hebben gewild: wereldwijde discussie, open informatie-uitwisseling en heeft daardoor transparantie in beeld gebracht”. Het heeft de klant onafhankelijkheid en een podiumplaats gebracht. Waarde is beslissend en wij stemmen allemaal met onze muis. We delen ook graag met elkaar. We voelen ons thuis in waardenetwerken.

De “zou mijn klant mij aanbevelen aan zijn buurman-vraag” is waar het ook om draait. Die geeft je de richting aan voor wat je te doen staat op het moment dat je contact maakt. ‘Ideas worth spreading’ is het motto van TEDx. Wie er niet bij was wordt niet uitgesloten. Voor wie niet bij het event was uitgenodigd worden de presentaties op het internet gezet. Ideeën worden meer waard als ze vaker worden gezien. En zo is het met producten en diensten ook. Wat het waard is er om verder verteld te worden krijgt als vanzelf een groter bereik.

Een betere wereld

Je krijgt wat je weggeeft. Jouw beloning is wat je verdient. Het klinkt een beetje eng misschien voor wie nog vast zit aan bezit maar Uitverkocht! laat met voorbeelden te over zien dat aandacht echt beklijft. “Jim Stolze werkt het thema van de aandachtseconomie, een economie die niet alleen draait om geld, op speelse en intrigerende wijze uit. Het boek past in de kentering die thans allerwegen om zich heen grijpt. Een kentering die het perspectief biedt op een meer humane samenleving” schrijft Arnold Heertje (emeritus hoogleraar economie voor de ouderen onder ons, vader van Raoul voor de jongeren) in zijn voorwoord en plaatst het daarmee in breder perspectief.

“Een collectorsitem”, grapt Jim bij het afscheid als hij mij een exemplaar overhandigt van de eerste druk. Ik denk dat hij gelijk zal hebben. Ideas worth doing are ideas worth spreading. Deze editie is zo uitverkocht!

Jan Bommerez: met vertrouwen de ideeën-economie tegemoet

Jan Bommerez is een inspirerend verteller en auteur. Hij stond op het podium van MKB Krachtcentrale op de energiedag 2010. Die presentatie is op film vastgelegd en wil ik je niet onthouden. Leiderschap in de ideeën-economie was het thema.

Meer nog dan nieuwe technische mogelijkheden maakt het vrij maken van het menselijk potentieel het verschil dat plezier in je werk, aansprekende resultaten en blije klanten duurzaam met elkaar verbindt. Openheid en vertrouwen zijn de basis. Zonder aarzelen door een open deur?

Het nieuwe werken = werken in (en aan) een nieuwe (?) cultuur.

Ook zijn boeken vind ik erg de moeite waard. Een belangrijk thema daarin is transformationele ontwikkeling, waarbij het nieuwe niet meer teruggrijpt op het oude zoals de vlinder die eens rups was. Daarin zit een aardige parallel met wat Wim de Ridder (in ‘de wereld breekt open‘) betoogt over toekomstverkenning. Veel beschouwingen over wat komt zijn gebaseerd op de zekerheid van wat is en was. Dat levert nog geen zicht op wat er voor je ligt. Zo je weg zoeken is als vooruitrijden in een auto waarvan de voorruit geblindeerd is en je alleen op de achteruitkijkspiegels navigeert. Een risicovolle rijstijl, zeker als je niet over een rem beschikt. Je hebt meer zicht op de toekomst als je kijkt naar wat er vóór je is. Dat stuurt aanmerkelijk rustiger. De deur naar de toekomst gaat maar naar één kant open.

++

++

Om nog eens na te bladeren hierbij ook de slides van zijn presentatie:

++

++

en een aantal van de highlights:

• De meest beperkende denkgewoonte is om alle nieuwe informatie te toetsen aan wat je al weet. Het is de perfecte methode om te blijven waar je al bent. (Napoleon Hill, The Law of Succes)

• Het ideeëntijdperk is het transformatietijdperk: de wereld van mogelijkheden.

• Netwerken evolueren tot een levend ecosysteem. (vgl. de onderlinge afhankelijkheid, interdependentie zoals geschetst door Van den Hoff – society 3.0 – en De Ridder – de wereld breekt open -)

• Ecosystemen evolueren niet lineair maar fractaal (met kwantumsprongen) zoals de rups transformeert tot vlinder.

• De sleutel tot succes in de 21ste eeuw is ‘Creatieve Samenwerking’, de combinatie van drie fractale ingrediënten: ideeën, informatie en relaties (Jay Abraham).

• Hoewel je niet succesvol kunt zijn zonder kapitaal, technologie, een goede strategie en kwalitatieve producten of diensten, bepaalt cultuur hoe succesvol je zult zijn met deze resources.

• Succesvolle culturen maken doorbraken mogelijk, het geheim van succes: ‘het vermogen om constructief te blijven communiceren wanneer de onderwerpen zwaar emotioneel beladen zijn’.

• Wijze leiders creëren een vitale en veilige cultuur waarin informatie wordt gedeeld, waarin vertrouwen regeert, waarin mensen gezonde risico’s durven te nemen en waarin relevante feedback groepsleren mogelijk maakt (Harvard Business Review)

• De wereld van mogelijkheden is een voelomgeving.

• In de meest open culturen is sprake van een instant responsstaat (reactie zonder aarzeling en vertraging), daarbij gedijen: plezier, passie, kracht en betrokkenheid, spontaniteit, intuïtie, creativiteit, vrijheid, liefde, waardering en flow

• Vertrouwen en openheid zijn de X- factor

In organisaties met een cultuur van vertrouwen zien we:

•   Dat informatie open wordt gedeeld
•   Dat er een hoge tolerantie is voor het maken van fouten binnen leerprocessen
•   Dat de cultuur innoverend is
•   Dat mensen loyaal zijn t.a.v. afwezigen
•   Dat mensen dingen bij hun naam kunnen noemen
•   Dat mensen op elkaar kunnen rekenen
•   Dat mensen blij zijn met elkaars succes
•   Dat er weinig vergaderingen zijn ‘na de vergadering’
•   Dat er transparantie heerst
•   Dat mensen ‘echt’ zijn
•   Dat er een hoge graad van commitment en verantwoordelijkheidsgevoel heerst
•   Dat er een vitale energie stroomt, een creatief momentum

In een interview met Eiffel benadrukt Bommerez zijn pleidooi voor leiderschap dat creativiteit  faciliteert: leiderschap als dialoog.

X Factor business game

Votes please!

Vreselijk toch? Al die beauty-contests waarmee je televizier tegenwoordig urenlang wordt gevuld. Ben je de hele dag rondjes aan het rennen in de tredmolen van jouw zakelijke beslommeringen, mag je als je neerzijgt op de canapé ook nog eens naar het gezwoeg van de wannabe popstars, dancers, idols, uitvinders en topmodels in de diverse voor hen ontworpen talentenratraces gluren ‘on the tube’. So you wanna be…? Dacht het niet, Next! Gemeen scherpe hindernisbanen zijn het, met het doel van geld verdienen en vermaak.

Maar wacht eens.. dat lijkt toch verdacht veel op wat je overdag al meemaakt als je bezig bent voor jouw goede (eigen) zaak. Hoe zit het eigenlijk met jouw X-factor? Krijg jij genoeg stemmen om mee te blijven doen en door te gaan naar de volgende ronde?

know, like, trust

Kennen, aardig vinden en vertrouwen. Dat is de zakelijke X-factor. Plain and simple, meer is het niet. Maar ook geen makkie, het komt je niet aanwaaien. Om te beginnen gebeurt er niets als jij niet actief bent.

Zichtbaarheid is een kwestie van doen. Hup, het podium op. IRL en virtueel. Want je digitale performance is daarvoor tegenwoordig net zo belangrijk als wat je in het echt doet.

Aardig gevonden worden, dat kan je niet kopen, dat is wat anderen voor je doen. En dat doen ze natuurlijk niet vanzelf, een goede reden is daarvoor wel voorwaarde. Je bent aardig als je attent bent, luistert en geeft. Iets geeft waar de ander wat aan heeft ook, relevante toegevoegde waarde dus.

Vertrouwen is geen popup-gadget, dat is een kwestie van opbouwen, groei. Het gevolg van kennen en aardig vinden en gebleken waarde. Bewezen kwaliteit. Als je hebt laten zien dat je ook dóet wat je zegt. Voor dat moment kan je wel op grond van je achtergrond, good looks en goede verhaal over wat je doet het voordeel van de twijfel krijgen, maar meer is dat dan ook nog niet. Vertrouwen moet je verdienen, dat is een aan jou te verlenen gunst. Precious, iets om blij mee te zijn en te koesteren.

Blijvend werk aan de winkel dus. Van rusten op lauweren wordt je traag en verwend, raak je uit conditie en zak je af. Alert blijven dus. Wakker?

word of mouth sells

Misschien wel de mooiste blijk van vertrouwen, het aan jou gegeven geschenk, van een klant is dat hij jou aanbeveelt. Gewoon in een gesprek met iemand anders die hij kent en die daardoor waarde hecht aan wat er over jou wordt gezegd.
Bijzonder ook, want je doet daar zelf op dat moment helemaal niets voor, en dat hoeft ook niet. Je hebt daaraan voorafgaand al iets goed gedaan. Compliment voor jezelf en enjoy! This is the moment. Er wordt op jou gestemd, je bent bekend, wordt aardig gevonden en vertrouwd. Het zoeklicht gaat aan en wordt gericht op jou. Wauw… dat smaakt naar meer.

stemmen (aan)trekken

Meer stemmen betekent wind in de zeilen, snelheid, volle kracht vooruit. Belangrijk is om op souplesse te blijven drijven en kracht niet te verwarren met macht. Zodra je van souplesse overschakelt op kracht wordt het namelijk zwaar en begin je te zweten. En zweetlucht bezorgt je geen populariteit. Staat ook niet zo goed als je in de schijnwerpers staat. Being the talk of the town is een nobel zakelijk streven, belangrijker nog is een ontspannen voortbestaan. Want daar begon het tenslotte ook mee en dat is de voorwaarde voor een goed vervolg. Blijven geven wat van waarde is, aardig vinden en vertrouwen blijven een geschenk.

Wakker zijn en souplesse blijven belangrijk, want de gang van shining star naar risee passé is altijd maar een split second van onoplettendheid van je verwijderd en hoewel je dan ook the talk of the town bent is dat niet iets om vrolijk van te worden. De andere kant van het stardom dus. Fouten maken mag maar het is wel erg belangrijk hoe je ermee omgaat. Vertrouwen en aardig vinden worden door jouw publiek regelmatig herijkt en zeker op de momenten waarop er spanning ontstaat. De manier waarop je omgaat met struikelingen, missers, fouten, onhandigheden – en maak je geen illusies, die komen er voor iedereen dus ook voor jou – is, ook zakelijk, erg belangrijk. En een kans om je te onderscheiden.

(social) media help

Onderscheidend, daar zit ook wel een mooi tv-programma in: de maandelijkse uitreiking van de YOUpie!, de prijs voor het bedrijf dat deze periode een misser niet alleen voor die ene klant heeft rechtgezet maar direct structureel heeft aangepakt. Da’s leuker dan het rituele taarten gooien naar wie het weer eens niet goed heeft gedaan met een youPIE! De manier waarop je missers aanpakt is een enorme kans om te laten zien dat je het vertrouwen van je bestaande en nieuwe klanten waard bent. Leuke TV en eindelijk de winners in beeld en niet steeds weer de losers. En dat spreekt zich, ook voor hen, snel rond. Het format is, mits tegen aantrekkelijke voorwaarden, voor positief ingestelde commerciële zenders te koop.

Mond tot mond reclame, het klinkt als uit een ver verleden. Tegenwoordig denken we groot, hebben we internet, websites, social media, big exposure tools!

meeste stemmen gelden

De Facebook-like is een mooie stemmenteller die een idee geeft van hoe er over je wordt gedacht maar is natuurlijk niet veel meer dan een manipuleerbaar surrogaat.

Technieken en communicatiemiddelen zijn veranderd, dat is zeker, en ze stellen ook bedrijven in staat tot meer. Business stardom is voor elke ondernemer bereikbaar als de klant over hem praat. Een zelf bewuste actieve en faciliterende social media aanwezigheid draagt echt bij aan dat er op een positieve wijze over je wordt gesproken. Maar de sleutel tot de overwinning begint met een V, voor Churchill was dat zonneklaar. Het vertrouwen in jou geeft de doorslag. Gebaseerd op wat je doet, maakt en waarmaakt. Dat is de basis voor succes. Digitaal steeds meer gefaciliteerd dat wel, maar veel meer nog in real life.

In the end… it’s all about word of mouth… alsof er niets veranderd is. Want mensen zijn mensen gebleven en blijven dat ook. Meeste stemmen gelden.

ART – A Real Touch – muziek en het nieuwe leiderschap

Hoe kom je tot gezamenlijk resultaat in een geïndividualiseerde omgeving? Waarin iedereen onafhankelijk, autonoom en zelfsturend is. Geen God, kerk, staat of baas meer nodig heeft. We zijn allemaal ZZP geworden. Zelfbewust zelfsturend persoon. Met ieder een eigen domein: http://www.ik.com. Commitment?  Ja, aan onszelf eerst. Maar welbegrepen eigenbelang laat ons ook beseffen: mens ben je pas als je tussen mensen bent. Overleven doe je samen. Vele handen maken licht werk, net als going with the flow.

beweging leiden

Niet alleen betekent samenwerken. Met of zonder leiders. Wie presteert dan en wie is de baas? Wie bepaalt wat er gebeurt, wie zorgt er voor resultaat?

De zwerm laat zien hoe een groep ook zonder leider in beweging en tot actie komt *.

De natuur geeft prachtige voorbeelden. De natuur laat ons vaak ook treffend zien hoe dingen nu eenmaal werken. Natuurwetten. Ga er maar dwars op staan en je zult hun geldigheid ervaren. Daar is geen filosofische discussie voor nodig.

vanzelf

De kracht van de zwerm. Geen leiders. Iedereen vanuit eigen kracht en verantwoordelijkheid, wakker en deelnemend. Volgend en proactief tegelijk. Vanuit eigenbelang (toegevoegde waarde) en samen meer kracht en invloed dan de som der delen.

In een groep zonder leiders is de wortel bepalend voor de beweging en de richting, wist Jaap van Ginneken te vertellen tijdens zijn presentatie op de Social Networking Day eerder dit jaar. De wortel? Dat is 10 van de 100, 32 mensen zetten een groep van 1.000 in beweging. Beweeg je met 1.000 dan ben je in staat een miljoen mensen richting te geven.

Je ziet ook dat een groep, eenmaal in beweging, snel kan profiteren van het sneeuwbaleffect en een lawine kan veroorzaken. Leiders katalyseren de beweging, initiëren en begeleiden deze. In een tijd dat we vergaand autonoom zijn laten we ons niet zomaar meer sturen. We moeten er wel de lol, zin, noodzaak – toegevoegde waarde zeg maar – van inzien. Dat stelt ook het kader voor wie en wat een leider mag zijn.

verbindend

Transparantie, keuze en betrouwbaarheid zijn sleutelwoorden van onze tijd. De leider van nu is verbindende schakel en faciliteert. De leider is ook niet exclusief, hij deelt z’n leiderschap en erkent de dynamiek van de zwerm en de sneeuwbal en haar exponentieel versnellende functie.

Het nieuwe leiderschap gaat over verbinden en vertrouwen. Over visie, keuzes en kansen. Over faciliteren en mogelijk maken. Over individu en samen. Samenwerken aan 1 + 1 = 3 resultaat voor iedereen.

art

Als weinig anders kan muziek verbinden. Muziek is universeel, overal verstaanbaar en in staat om mensen te laten samenwerken:

De video eindigt met een impliciet gestelde vraag die niet beantwoord wordt: Waarom? De communicatiekracht van woorden is beperkt. Die van beelden en muziek (geluid) veel groter. Het komt anders binnen, da’s duidelijk, en het voelt (daardoor) verschillend.

Waar de zeggingskracht van woorden beperkt is naar tijd en plaats, kunnen beelden en muziek veel gemakkelijker als tijdloos en universeel worden ervaren.

Kunst, art, A Real Touch. Beelden en muziek raken. Wat raakt is emotie.

geraakt

De verbinding tussen emotie en vertrouwen is groot en belangrijk. Intuïtie, authenticiteit en vertrouwen hebben allemaal hun basis in wat je voelt bij wat je ziet, hoort en leest. Wat ‘goed voelt’ raakt. Wat raakt is echt, is te vertrouwen en vertrouwd. Geraakt worden, geraakt kùnnen worden gaat over binnen komen en laten komen. Het gevoel van kijken en luisteren.

Wat maakt een leider tot leider en waarom zou de krachtige zelfbewuste onafhankelijke geindividualieerde moderne mens die jij en ik zijn iemand volgen? Alleen als we er toegevoegde waarde van kunnen inzien, als we er toestemming voor verlenen. Vertellen vanuit luisteren bepaalt daarom de zeggingskracht van de leider.

Benjamin Zander geeft er een prachtig voorbeeld van en meet de succesvolle verbinding overtuigend af aan … de glimmende ogen van z’n publiek.

shining eyes

Het nieuwe Leiderschap? Emotie, raken, glimmende oogjes

Muziek en woorden samen, over leiderschap, zeggingskracht en glimmende oogjes: Benjamin Zander:

Fantastisch inzicht ook van Zander: ‘de dirigent maakt zelf geen geluid….’  al wat hij doet, kàn doen, is de leden van z’n orkest het beste uit zichzelf laten halen. Zij maken de muziek. Leiderschap faciliteert.

loslaten

Dirigeren, faciliteren, de muziek mede maken zonder zelf een noot te spelen… : Italy Talgam laat in zijn TED-talk verschillende stijlen de revue passeren

over de controlerende leider die zijn rol kwijtraakt omdat hij ontwikkeling remt, de leider die de (geschreven) regels benadrukt en geen interpretatie toelaat, de leider die de coördinatie aan het team overlaat en het laat raden naar wat hij bedoelt, de leider die je uitnodigt je te laten meevoeren in het proces, de leider die je de emotionele essentie laat zien en aan je meegeeft en de leider die tot genietend toeschouwer wordt…

‘if you love something, give it away’…. faciliterend leiderschap raakt aan, reikt aan en laat los.

__________________________________________

* Jaap van Ginneken weet daar prachtig over te vertellen en heeft er ook een boek over geschreven: De kracht van de zwerm, zelfsturing in de organisatie

Communicatieve fysiologie van een geslaagd product

Wat, hoe en waarom: outside in of inside out? Over inspirerend leiderschap en succesvol innoveren, communicatie en biologie. En hart- en marktveroverende producten natuurlijk.

succes

“O Lord, won’t you buy me a Mercedes Benz” zong Janis Joplin in wat zij aankondigde als een song of great political importance. Gepassioneerd en gedreven. Ze had vast veel van die auto’s kunnen krijgen als ze niet de afgrond was ingetuimeld, dronken van de aandacht en het succes. “Hey man, don’t you wanna buy my Mercedes Benz… “ of wat je ook in de aanbieding hebt, is het lied waarmee veel verkopers ook in deze dagen nog altijd op tournee gaan. Minder of meer succesvol. Maar wat maakt nu het verschil, naar wie luister je wel en wanneer doe je dat juist niet?

Wat hebben Apple, Martin Luther King en de gebroeders Wright gemeen waardoor zij verschil weten te maken in hun omgeving? Waarom worden hun ideeën en producten omarmd door een groot publiek en die van anderen – die kwalitatief niets minder of soms zelfs gewoon meer te bieden hebben – niet. Zij hebben iets in hun denken, handelen en communiceren dat overeenkomsten vertoont met de manier waarop Janis zong.

anders

Zij zingen anders dan anderen, met een heel ander geluid. Maar wat doen ze dan anders?
De gouden cirkel haalt Simon Sinek aan in zijn TED-presentatie om het verschil te kunnen duiden.

Het verschil zit ’m in de manier van doen. Die maakt dat de één anderen weet te inspireren en de ander niet. Ja, en? Het gaat om drie begrippen, drie cirkels corresponderend met WAT, HOE en WAAROM.

Wat iedereen weet, elke organisatie weet wat hij / zij doet en kan dat ook vertellen, uitleggen. Dat is ook wat de meesten doen. WHAT.
Hoe sommigen weten ook hoe zij doen wat ze doen, wat ze onderscheidt, waarmee ze anders zijn, beter misschien zelfs dan een ander. HOW.
Waarom maar een enkeling weet en vertelt waarom hij doet wat hij doet. WHY.

Het ‘waarom’ is niet je omzet, opbrengst of winst maar je doel, je toegevoegde waarde. Je visie, je geloof, je reden van bestaan. Dat waar jij ’s ochtends wakker voor wordt, waar je enthousiast over bent en wat een ander ook zou moeten interesseren.

Het verschil van benadering zit ’m in de volgorde van het beantwoorden van deze drie vragen. De meesten beginnen met het vertellen vanuit de wat-vraag en vullen dat mogelijk aan met het hoe. Aan het waarom komen zij vaak niet eens toe. Zij beantwoorden de vragen in de gouden cirkel ‘van buiten naar binnen ‘.
Geïnspireerde leiders en ‘makers’ volgen de route andersom: zij beantwoorden van binnen naar buiten.. Zij denken, doen en communiceren vanuit het waarom.

Apple zegt: in everything we do, we believe in challenging the status quo. We believe in thinking differently. We make beautifully designed and user-friendly communication products. We just happen to make great computers. Wanna buy one?

PEOPLE DON’T BUY WHAT YOU DO, THEY BUY WHY YOU DO IT, benadrukt Sinek.

Waarom?

Dat leert de biologie: onze hersenen bestaan basaal uit drie componenten:
Ons nieuwste brein, ons homo sapiens brein, de neocortex correspondeert met het WHAT- niveau. Daarbij gaat het om het denken. Rationeel, analytisch, taalgeoriënteerd.
HOW en WHY corresponderen met ons limbische systeem, waar het gaat om wat we voelen, zoals vertrouwen en loyaliteit. Dat is de basis van onze beslissingen en ons gedrag. Het beschikt niet over taal-capaciteit – en is niet te verwoorden.

Als je van binnenuit werkt krijg je ook andere mensen die met je meewerken. Omdat zij aangesproken worden door jouw visie. Als ze jouw geloof delen, is hun betrokkenheid, inzet en loyaliteit anders dan wanneer ze als productiemiddel ‘aanhaken’ aan wat toch gebeuren moet om een inkomen te verwerven. Dat zie je aan het voorbeeld van Orville en Wilbur Wright, de vliegpioniers die aan het begin van de vorige eeuw vastbesloten en bereid tot iedere prijs hun droom realiseerden. Met een team van samenwerkers. Het ging niet over macht, aanzien of geld. De middelen waren beperkt en de omstandigheden verre van ideaal. Ideaal, daar ging het wel om. Hèt ideaal, de wil om iets te realiseren

De verklaringen voor falen worden doorgaans extern gemotiveerd: onvoldoende financiële basis,niet de goede mensen, slechte marktomstandigheden… Succes daarentegen ontstaat en wordt verklaard vanuit interne gedrevenheid en motivatie.

Succes begint bij de interesse van innovatieve mensen en de early adapters. Samen zo’n 16% van de ‘markt’. Veel nieuwe zaken blijven hangen op een score van 10 % aandeel, wat goed klinkt maar nog geen garantie is voor de grote doorbraak.

The law of diffusion of innovation
(hoe een nieuw product of idee ingang vindt en succesvol wordt)

Succes voor je nieuwe product breekt door als je het tipping point van 15-18% marktpenetratie hebt bereikt. Je bent dan succesvol onder de innovators (2,5%) en early adapters (13,5%) en klaar voor de mainstream.
Het verschil tussen de beide groepen is dat de innovators en early adapters intuïtief kiezen, op basis van hun gevoel en vanuit zichzelf. Vanuit een interne motivatie: zij geloven erin, hebben er wat voor over (een hogere prijs of een lange wachttijd voor de winkel). De mainstream (onder te verdelen in de early en de late majority, elk 34%) kiest pas, doet pas mee als ze hebben gezien dat anderen ook hebben gekozen, het eerder hebben gedaan. De achterblijvers (16%) kiezen en doen pas mee als het onontkoombaar geworden is.

De grote uitdaging zit ‘m in de verbinding van de early adapters met de early majority. Dat verloopt zeker in de 2.0 wereld van de sociale netwerken vergaand autonoom. Dat proces kan je natuurlijk wel stimuleren en ondersteunen door de early adapters te faciliteren en reden te geven om enthousiast te zijn zodat het plezier aanstekelijk wordt voor de majority.

leiden

Je hebt leiders en mensen die leiden, is het laatste punt van Sinek.
Leiders hebben een positie van macht of autoriteit; hen volg je eerst en vooral omdat het moet (en er consequenties aan verbonden worden als je dat niet doet). Leiders en volgers blijven gescheiden van elkaar, elk heeft z’n eigen positie en rol.
Zij die leiden inspireren (vanuit visie, geloof, authenticiteit) hen volg je niet omdat je vindt dat het moet maar omdat je dat wil. Niet voor hen, maar voor jezelf. Zij die leiden worden op hun beurt weer geïnspireerd door hun volgers. Leiden en geleid worden vervloeit dan met elkaar door inspiratie.

PEOPLE DON’T BUY WHAT YOU DO, THEY BUY WHY YOU DO IT
Niet outside in maar inside out dus. That’s the point.

Wielrennen en ondernemen, winnen doe je samen

De grote wielerronden komen er weer aan. Nederland kleurt roze voor de Giro. En ook de Tour de France doet ons land aan. Het peloton is een mooie metafoor voor de competitieve wereld waarin je ook als ondernemer je rondjes meedraait, stoempt, harkt en voor de prijzen gaat. Prijzen? Ga je voor de dagprijs, een deelklassement of de eindoverwinning. En hoe ziet die eruit? Waarvoor klim jij op de fiets?

Je komt ergens als je weet dat je ernaar onderweg bent, het parcours verkent, je concurrenten en ploeggenoten kent, traint, traint en…. traint en omgaat met alles wat je onderweg tegenkomt.  Regen, kasseien, overstekende malloten en verkeersheuvels, je komt het allemaal tegen. Of je wilt of niet, obstakels zijn niet te voorkomen. Verschil kan je maken door de manier waarop je daarmee omgaat.

En natuurlijk, de vorm van de dag speelt ook een rol, maar bepalend die is die alleen bij eendagswedstrijden. Maar ook dan is vorm alleen niet voldoende. Geluk? Nee, dat dwing je af , toeval bestaat niet toch?  Een wedstrijd, maar ook de voor jouw carrière allesbepalende ronde, win je niet in je eentje. Niemand. Nooit.

Twee  prachtige inzichten over obstakels en samenwerken werden mij op een zomerse avond tijdens de Tour van vorig jaar aangereikt . Die gaan dit jaar vast ook weer op. Ook tijdens het WK voetbal in Zuid Afrika trouwens. En morgen ook weer  voor iedereen die onderneemt.

De valpartijen

Meer dan 10 wielrenners gaan die dag de bocht uit op het “technisch moeilijke” parcours. Op enig moment gaan zelfs vier renners uit één ploeg gezamenlijk de hei op en in, zoals Mart Smeets het plastisch uitdrukt. In managementtaal staat ‘de hei op gaan’ voor een dagje erop uit om vanaf een afstandje te kijken naar  hoe de dingen gaan en of ieders focus nog wel scherp is. En daar komen wielrennen en management ineens verrassend samen. Zonder dat je er als ondernemer deze keer voor de hei op hoeft.

Henk Lubberding (wielergrootheid en –wijze uit het oosten) weet het later op de avond vanachter een glas wijn op een wiebelend bootje  precies te benoemen. Begin je te remmen in een bocht en hou je ook nog je benen stil dan verlies je druk op de weg en ga je onderuit. De benen stilhouden is een angstreactie. O als dat maar goed gaat, en dan gaat het daardoor juist mis… Eigenlijk zou je, zegt hij, een camera in die bocht moeten zetten . Dan zou je zien dat de renners die eruit vliegen kijken naar die paal (obstakel) die daar wat dreigend staat. Ja en kijk je daarnaar dan ga je daar naartoe!

Dat is de kern van het verhaal. Voor wielrenners, ondernemers, iedereen. Focus op de barrière en je blijft hangen in de barrière. Focus op je einddoel en je zal de barrières schijnbaar moeiteloos achter je laten. Een kwestie van kijken, dat wil zeggen, waar je je blik op richt. En blijven bewegen in de richting van dat doel. Mooi inzicht.

Samenspel

Aandacht en vertrouwen. In zo’n ploegentijdrit ben je met z’n negenen en je rijdt in lintformatie. Degene die op kop rijdt trekt het lint en die positie wordt steeds afgewisseld. Nadat je een stuk voorop hebt gereden laat je je zakken tot de achterste positie. De één is die dag wat sterker dan de ander en als er een gaatje ontstaat – het lint breekt – dan vraagt het een extra krachtsinspanning om het lint weer te herstellen.  Verlies van effectiviteit dus.

Het voorkomen van krachtsverlies is in handen van de kopman, degene die voorop rijdt. Hij moet behalve aan het tempo ook aandacht geven aan het lint en de zwakkere schakels daarin. Degenen die achter de kopman rijden moeten vertrouwen hebben in zijn stuurkunst en aandacht voor hem om vrij –  soms zonder eigen zicht op de koers – en voluit te volgen. De leider van de groep rijdt het vaakst en langst op kop. Nog zo’n prachtmetafoor voor samenwerking ook binnen ondernemingen.

Het team dat wint is het team waarin de leider niet alleen sterk is en gefocust op het doel dat hij nastreeft maar ook het best aandacht geeft aan de teamleden, rekening houdt met zwakke schakels en iedereen ‘meeneemt’. Het team waarin de leden vertrouwen op de leider en voluit gaan voor de gezamenlijke prestatie.

Focus, aandacht en vertrouwen

Wat in de sport geldt, geldt ook daarbuiten. Universele regels die altijd en overal gelden. Focus op waar je naar toe wil in plaats van wat er direct voor je is en je zal je doel bereiken. Samenwerken leidt tot de beste resultaten als er aandacht en vertrouwen is.

Wat zeg je? Geldt niet voor mij want ik ben ZZP’er en die wielrenners zitten in een ploeg?  Nee toch.. dat zijn ook allemaal ZZP’ers, net als die voetballers. Elk met eigen kwaliteiten, die het best tot hun recht komen door samenwerking en samenspel.

Samen kom je verder dan alleen en een stuk fitter aan de meet.

Proefschrift: Achterklap buitengewoon effectief

Datum bericht: 8 februari 2010

Mensen praten heel veel over elkaar. Roddels beïnvloeden daarbij ons oordeel over mensen. Persoonsinformatie die op deze manier verspreid wordt, heeft een grote invloed op het beeld dat ontvangers hebben van de personen over wie gepraat wordt. Als de informatie positief is, wordt deze zelfs serieuzer genomen dan wanneer de persoon over wie het gaat die informatie zelf afgeeft. Dat blijkt uit onderzoek waarop psychologe Aafje Brandt op 11 februari hoopt te promoveren aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Roddelen, moddergooien, kwaadspreken: het kan zeer schadelijk zijn voor je reputatie. En andersom geldt ook: positieve informatie kan het beeld dat mensen van je hebben positief beïnvloeden. Kortom: wat andere mensen over je vertellen, heeft een grote invloed op hoe men over je denkt.
Aafje Brandt onderzocht bijvoorbeeld hoe mensen reageren op de boodschap ‘ik ben grappig en gezellig.’ Daarnaast werd deze boodschap ook door iemand anders verteld: ‘Aafje is grappig en gezellig’. Wat bleek: als een ander zegt dat je grappig en gezellig bent, wordt deze informatie serieuzer genomen dan wanneer je dit over jezelf zegt. Iemands brein corrigeert als het ware voor ‘strategisch overdrijven’ en schat andermans mening als betrouwbaarder in dan die van de betrokkene zelf. Overigens is dat anders bij negatieve informatie: daar is de beoordeling gelijk.

Deze kennis kan bijvoorbeeld in de politiek worden benut, vertelt Brandt. ‘Politici en partijen kunnen er baat bij hebben als andere bronnen iets positiefs over ze vertellen, zoals journalisten of wetenschappers. Ook laat dit onderzoek zien dat het effectief kan zijn om negatieve informatie over je politieke tegenstanders negatiever te verspreiden. Pas wel op dat je niet zelf als de bron wordt herkend, want dat kan ertoe leiden dat het publiek je onbetrouwbaar vindt.’

Bron:  http://www.ru.nl/actueel/nieuws/item_757983/achterklap/

Het bericht en het onderliggende onderzoek onderstrepen eens te meer hoe belangrijk beeldvorming  is bij de waardering en aantrekkelijkheid van jou als speler in de publieke ruimte.

Beeldvorming

Zakelijk is dat natuurlijk ook het geval. Web 2.0 geeft daar bovendien een belangrijke invulling aan. Wat er over je gezegd en geschreven wordt heeft een grote impact en is meer bepalend voor de beeldvorming over jou en je onderneming dan je eigen (reclame)boodschappen. Steeds meer bedrijven denken daarom bewust na over social media en wat die voor hen betekenen en kunnen toevoegen.

Strategie en monitoren van de aanwezigheid op het web is bij multinationals al een normaal onderdeel van  het marketing en PR-beleid. Recent zag ik ook een vacaturemelding van een universiteit waarin een medewerker werd aangezocht juist met het doel om te volgen wat er op het web in de social media gebeurt en met als bijzonder doel om (aanstaand) studenten te motiveren juist voor deze universiteit te gaan kiezen. Wat er over je op het net wordt gezegd is ook belangrijke feedback. Het stelt je in staat om te leren, te participeren en te sturen.

Waarde

Internationaal en nationaal wordt de impact breed onderkend. Social media en netwerken hebben hun impact naar mijn idee steeds meer en vooral ook op regionaal en lokaal niveau. In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen is de twitterende politieke partij ook al actief. De ervaringen en mening van mensen uit de buurt, en die je wellicht zelfs kent, zullen nog gemakkelijker blijven hangen dan die van onbekende anderen. En aan de mening van onbekende beoordelaars van een product of dienst wordt al veel waarde toegekend. Kijk maar eens op de vele prijs- en productvergelijkingssites. Als je een nieuwe strijkijzer wilt aanschaffen kijk je toch niet alleen naar de prijs voordat je naar de winkel gaat of ‘m direct bestelt? Als er reviews zijn ben je daar ook nieuwsgierig naar als je je oriënteert op wat voor jou de beste deal is toch?

Strategie

Nog geen social media strategie? Echt iets om over na te (gaan) denken, ook als je lokaal of regionaal onderneemt! (en nu de deur toch openstaat: sparren op weg naar zo’n strategie? Ik houd me er graag voor aanbevolen).

een man van tegen de negentig in de kracht van zijn leven

Er zijn van die momenten dat je het beste je mond kan houden en luisteren. Voor wie het wil zien en horen daarom hierbij de video-opname van een speech die Paul de Blot op 12 november gaf op uitnodiging van de MKB Krachtcentrale en waarbij ik niet veel meer wil zeggen dan: neem er even de tijd voor (de speech duurt ook een uur(!)).

Paul de Blot is Prof. Dr. Paul de Chauvigny de Blot SJ Lic. Ph. en werd geboren op Java, Indonesië. Hij studeerde natuurkunde, filosofie en politicologie; later psychologie en spiritualiteittheologie. Hij werkte als chemicus op een suikerplantage en ging bij de commando’s toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Hij belandde in een concentratiekamp. Na de oorlog trad hij toe tot de jezuïetenorde.

Paul de Blot werkte in het basisonderwijs, als pastor, als docent aan de universiteit en sinds 1979 als campus moderator aan de Nyenrode Business Universiteit. Hij promoveerde in 2004 op het proefschrift “Vernieuwing van organisaties in een chaotische omgeving door vernieuwing van de mens”, en werd in 2006 benoemd als hoogleraar business spiritualiteit.

Aan het woord een bijzondere man, over crisis en vernieuwing, over tot leven komen door dood te gaan, over gevoel als bron, over energie, over verbinding en over liefde op een wijze waar je stil van wordt:

Paul de Blot @ MKB Krachtcentrale (from punkmedia on Vimeo)

… waar je aandacht aan besteedt, dat benadruk je…
… controlesystemen remmen energie af….
… alles wat ik plande is mislukt. Wat wel gelukt is, is wat mij toeviel en wat ik aangepakt heb…

Meer over de MKB Krachtcentrale: http://mkbkrachtcentrale.nl/

Meer van Paul de Blot: http://pauldeblot.nl/

(En, ook al gaat het daar inhoudelijk helemaal niet over, een interessante bijdrage aan de discussie over de AOW-leeftijd… ;-))