Conflict? Naar de rechter voor een oplossing! Dacht het niet…

Justice cannot be for one side alone, but must be for both.

Mooie quote. Doet me direct aan mediation denken. In één van de linkedin-groepen trof mij een discussie-item over het voeren van rechtszaken[1]. Waarom ga je naar de rechter en wat gebeurt er dan? De teneur van het item was: pas op!, teleurstelling ligt op de loer.

Je gaat naar de rechter als je een conflict met iets of iemand hebt. Conflicten veroorzaken stress. Van voortdurende conflicten word je ziek. Je gaat naar de rechter om het conflict op te lossen. Om (weer) fit en vrolijk verder te kunnen. Dat kan je als een uitspraak jouw positie verduidelijkt en bevestigt en er compensatie komt voor wat je eventueel bent kwijtgeraakt door toedoen van een ander. Je gaat naar de rechter en vraagt een besluit. Soms voel je je zo benadeeld, ben je zo geagiteerd of wil je zo graag winnen dat je naar de scheidsrechter rent en met wilde gebaren vraagt om een rode kaart.

Holding on to anger is like grasping a hot coal with the intent of throwing it at someone else; you are the one who gets burned

Een conflict is waardevol. Heeft nut. Ook al denk en voel je dat in eerste instantie heel anders. Het is een krachtig signaal dat er iets niet OK is en het is daardoor ook meestal het begin van verandering. Je moet en kan er dus wat mee. Aanpakken! Want  laat je het voor wat het is of loop je eromheen dan merk je vroeg of laat dat het ook weer om jou is heengelopen en plotseling – bij voorkeur als het je niet zo goed uitkomt – weer voor je staat. Actie dus! Desnoods via de rechter.

Maar waarom de rechter? Krijg je daar dan wat je nodig hebt? Waarom niet naar de rechter vind ik een interessanter vraag. Als naar de rechter gaan betekent dat je de beslissing uit handen geeft, dat je uitgepraat bent met elkaar, dat je overtuigd bent van je eigen gelijk en dat je je zal neerleggen bij het besluit dat een ander uiteindelijk neemt, dan heb je behoorlijk wat vertrouwen in het recht. Of het lot? Want rechters zijn ook maar mensen. Met een enorme werkdruk en natuurlijk niet van alle markten thuis.

Those who trust to chance must abide by the results of chance

Beetje zwaar aangezet misschien, maar toch. Bij een conflict gaat het om meerdere betrokkenen, meerdere belangen, één of meer relaties, gezochte oplossing(en) en toekomstperspectief. Toekomstperspectief? Ja, alle betrokkenen gaan ook verder toch? Met of zonder elkaar. Met of zonder hun gelijk. Met of zonder hun geluk. Afsluiten is het einde van elk conflict. Hoewel…goed afsluiten is belangrijk. Sterker nog, niet goed afgesloten is wel beëindigd maar niet klaar, want dat suddert door. Goed afsluiten dus het liefst, want dan is er ook een goed gevoel en is het klaar.

Je ziet wat er op de voetbalvelden gebeurt als de scheidsrechter beslist. Z’n autoriteit is onomstreden. Z’n beslissingen vaak des te minder. Hij heeft het niet begrepen, niet goed gezien, de tegenstander maakte een ‘Schwalbe’ of de camera laat zien dat het helemaal geen buitenspel was.  Na de wedstrijd concludeert de verliezende trainer dat het triest gesteld is met de kwaliteiten van de scheidsrechters van vandaag…

Zo is het met rechters ook. Alleen, bij sport gaat het om winnen en verliezen, is er sprake van een wedstrijd en competitie. Wie het vaakst wint is de kampioen. En dat is bij een conflict toch heel wat anders. Naar de rechter gaan, het veld van de rechtszaal betreden, iedereen verkleed volgens de regels van het spel…. mondt ook uit in winnaars,verliezers en soms een gelijkspel. Maar ook een gelijk spel is verlies voor allebei want natuurlijk had er meer ingezeten. En ook al win je, je verliest ook dan, zodra de factuur van je advocaat de envelop verlaat. Meer kansen op min dan plus dus. En er is aan het eind geen kampioen.

… something completely different?

Een andere benadering gaat uit van en houdt rekening met:

• Wederzijdse belangen
• Zelf beslissen
• Respect voor (en behoud van) de relatie
• Werkbare, praktische oplossingen
• Een goed gesprek
• En een slimme aangever (de mediator) die geen partij kiest en ook niet stiekem zelf beslist
• Minder en overzichtelijke kosten, meestal gedeeld
• En een hoger tempo op weg naar een besluit

Dat is een benadering waarbij het gaat om belangen, begrip en een oplossing die van en voor beiden werkt. Die benadering heet Mediation. Met een hoofdletter M ja, van majesteitelijk want het plaatst de betrokkenen op de troon en in de hoofdrol. Het eindresultaat: Zelf gedaan, dus maximale invloed en een goed gevoel[2].

Goed afsluiten van een conflict heeft veel te maken met aandacht (ook voor jou) en jouw invloed op de uitkomst. En die is maximaal als je de beslissing niet uit handen geeft. Jij wordt gehoord en je hoort ook de belangen van de ander. In het gesprek met elkaar verduidelijk je aan elkaar ook de achterliggende redenen. En als je samen zoekt naar de beweging na het dode punt ontstaan als vanzelf nieuwe inzichten, meer begrip en mogelijkheden (OK, gewaagde woorden als je nu net helemaal boos bent).

(I mean – what have you got to lose?)[3]

Nothing! Je lost het samen op en bent beiden winnaar of je gaat terug naar start, niet langs de gevangenis en roept er alsnog een scheidsrechter bij. Maar dat is natuurlijk meestal helemaal niet nodig. Mediation[4] dus. Steeds vaker toegepast in echtscheidingszaken (behoud van relatie?… niet vechtend en verbitterd uit en tegenover elkaar!). Een vaste waarde in de buurtbemiddeling. Veel toepassingsmogelijkheden voor zakelijke conflicten, ook waar daar nu nog niet altijd aan wordt gedacht. Dus wacht even voor je de dagvaarding uit laat gaan en de scheidsrechter vraagt af te fluiten…  je kan een conflict vaak ook zelf fluitend wel aan.

(WHISTLE)
Come on!

(others start to join in)
Always look on the bright side of life…
(WHISTLE)[5]

---

[1] Dat bleek gebaseerd op een artikel in Elsevier van Patrizia Arena van 10 maart 2010 http://www.elsevier.nl/web/Nieuws/Carriere/260244/Wanneer-stapt-u-naar-de-rechter.htm

[2] Zie hierover ook mijn blog http://bit.ly/samen_winnen, met een aantal praktijkvoorbeelden

[3] Uit: Monty Python’s klassieker ‘Always look on the bright side of life’

[4] Voor een uitgebreide toelichting en het verschil met andere vormen van geschilbeslechting, zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Conflictbemiddeling

[5] Zie 3

Mediation: samen winnen in een conflict

Twee voorbeelden. Real life situaties die in de afgelopen periode op mijn pad kwamen. Eén. Een arbeidsconflict. Werkgever en werknemer niet meer on speaking terms. Werknemer ziek thuis. Omdat de baas niet aardig meer was, eisen ging stellen zelfs. Werkgever aangeslagen en boos. Omdat hij toch àlles had gedaan om het de werknemer naar de zin te maken en de kans had gegeven om zichzelf binnen het bedrijf te rehabiliteren vanuit een achterstandspositie.  Advocaten op de zaak. Communiceren op papier. Harde woorden, letterlijk en figuurlijk. Verwijdering en oplopende frustratie, aan beide kanten. Twee. Zakelijk conflict. ’s Avonds bij elkaar op visite. Jij doet toch in? Ja, klopt. Wil jij dan? OK, ik zoek dat wel voor je uit. Tijd in gestoken, voorstel gedaan. Besparing op het oorspronkelijke plan de moeite waard. Fijn bedankt, ik regel het verder zelf wel. Ja maar…

Gemeenschappelijk. Geen afspraken vooraf, verwachtingen over en weer niet scherp. Blijken niet gelijk. Teleurstelling, frustratie en een vertroebelde relatie het gevolg. Conflict. Het eigen gelijk. Onbegrip voor de acties van de ander. Medestanders genoeg. Sterke zaak. Vechten!

Wat gebeurt er verder? De één krijgt gelijk, de ander niet. Of allebei een beetje wel en/of niet. Niet zo interessant. Ook niet als je gelijk gekregen hebt. En geld. Beide verliezen. De relatie is beschadigd of zelfs verbroken. Winnaars? De advocaten misschien?

Hoe te voorkomen? Het allerbeste natuurlijk vooraf. Verwachtingen goed benoemen. Duidelijke afspraken maken. Op papier of in mail zetten. Maar zo gaat het niet altijd. Is de situatie of relatie niet naar. Goed vertrouwen. OK, kan. Maar dan, als het misgaat, want ook dat kan – en gebeurt wel eens – hoe dan te voorkomen dat het de bocht uit vliegt en de relatie beschadigt?

Aan tafel met elkaar en praten! (Liefst) niet met advocaten, tenzij specifieke juridische kennis van belang is. Liever niet de beslissing over de oplossing uit handen geven, aan een rechter of arbiter. Samen de oplossing zoeken. Passend bij de relatie die je met elkaar hebt. Passend bij de aard van het probleem dat speelt. Zelf beslissen. En de relatie daardoor behouden. Of in goed overleg beëindigen, want ook dat is mogelijk en geeft een beter gevoel dan wanneer een scheidsrechter dat beslist.

Samen alleen? Doen als dat kan. Maar als de emoties erg hoog kunnen oplopen of al zijn opgelopen samen met een mediator. Die beslist niets. Begeleidt wel het gesprek. Helpt verwachtingen en teleurstellingen duidelijk te maken. Helpt met zoeken naar oplossingsmogelijkheden. Oplossen doe je zelf, samen. Sneller, goedkoper, zelf gedaan en iedereen kan weer verder. Ook vaak samen.

De uitkomst. Het zakelijke conflict is met een goed gesprek opgelost. Door te vertellen, naar elkaar te luisteren, bedoelingen te begrijpen en afspraken te maken. Kunnen verder. Het arbeidsconflict heeft geleid tot beëindiging. Dat klinkt als gefaald. Is het niet. De relatie viel niet meer te redden. Wel met begrip voor elkaar en zelfstandig gemaakte afspraken veel sneller en minder pijnlijk geregeld.

Onafhankelijk van de aanleiding van het conflict kan mediation een bijdrage leveren aan het vinden van bruikbare oplossingen. Of het nu over een arbeidsconflict, schadevergoedingsaanspraak, burenruzie, echtscheiding of concurrentievraagstuk gaat. Ook als  een rechtszaak de enig overgebleven weg lijkt. Bovendien, levert de mediation niets op dan kan altijd nog een beslissend oordeel van een ander gevraagd worden. So what do you lose? Always keep the bright side in sight (vrij naar… Monty Python).

Mediation, de moeite waard!

Meer weten?  (06) 42703174