Verwarde man werpt Dom in het gezicht van Berlusconi, waarom?

Je vraagt je dat wel vaker af, als iemand in verwarde toestand de barrières doorbreekt en een incident veroorzaakt. Wat is hier nu eigenlijk aan de hand? 13 December was het raak toen iemand met een replica van de Milanese Dom aangezichtsschade toebracht aan de premier van Italië.

Ik hou het toch op actie – reactie. Berlusconi toont zich een bijzonder leider. De man is groter dan zichzelf en de politieke arena lijkt hij vooral te gebruiken als een privéspeeltuin. Beelden van het voorafgaande publieke optreden van de zelfverklaarde halfgod maken naar mijn mening duidelijk dat  tientallen – als het al geen duizendtallen zijn –  naar aanleiding daarvan in de risicogroep van verwarde medemensen konden geraken. Ook buiten Italië.

Het nieuwe leiderschap, dienend en uitnodigend, is aan de Italiaanse premier niet besteed. Dat hij zijn gehavende gelaat na een minuutje van au en bezinning toch echt wel even aan de omstanders en pers moest laten zien is wat dat betreft ook tekenend. Wereldnieuws… Het gaat hem maar om één ding en dat begint met een B en eindigt niet op canelloni, al is de associatie met tunnelvisie voor de hand liggend.

Nu de levensstandaard in de westerse wereld de vervulling van de basale Maslov-behoeften voor de meeste mensen wel garandeert gaat het om het verwezenlijken van de hogere doelen. Hoger op de lijst van behoeftebevrediging bedoel ik, want misschien is het wel lager als het gaat om samen, delen en verbondenheid. IK consumeer dus ik besta…

Ook politiek is in toenemende mate een kwestie van grote ego’s en poppetjes. De op grote ideologieën gebaseerde traditionele politieke partijen verliezen aan aantrekkingskracht. De oorspronkelijke doelen zijn gerealiseerd en voor de verfijning van de inrichting van de samenleving (b)lijkt het niet goed mogelijk grote kleurverschillen te tonen. Is de toenemende kleurloosheid aanleiding voor de opkomst van de splinterpartijen naast rood, groen en blauw en de accentverschuiving naar de blik op de man in plaats van oog voor de bal? Splinterpartijen worden in elk geval sneller groot als ze een aansprekende aanvoerder hebben. Dat zie je aan Pechtold en Wilders. Waar dat ook toe leiden kan zie je in Italië. Of zijn we daar hier te nuchter voor…

Back to basics en inhoud? Zou het kunnen dat ook politiek en besturen aan een nieuwe fase toe zijn, een tree hoger op de behoefteladder? Als dat zo is, of kan zijn, dan gaat het daarbij denk ik om het doorontwikkelen van een dienend, voorwaardenscheppend bestuur dat een actieve houding aanneemt om samenwerking tussen alle belanghebbenden binnen de samenleving te stimuleren en daar als bestuur ook in te participeren.

Door de burger, het bedrijfsleven, het onderwijs, de zorg als aandeelhouder te behandelen en aan te spreken. En flexibele projectmatige samenwerking tussen bestuur, onderwijs en bedrijfsleven te stimuleren bijvoorbeeld. Met toepassing van inzichten die in het bedrijfsleven hun waarde laten zien, zoals zelfsturende teams en samenwerken op basis van elkaar aanvullende kwaliteiten en de oriëntatie op gemeenschappelijke belangen? Verbinding en samenwerking tegen de verwarring. Yes we can, met de nadruk op ’we’? Met verbindende schakels in plaats van superego’s. En daardoor weer kleur op de wangen?

Burger en ondernemer zijn is ook veel leuker samen met een aansprekend en uitnodigend bestuur.

En die man in verwarde toestand? Zou het een politieke kwalificatie zijn… want denk je eens in: weldenkende italiaan reageert frustratie af op premier….. zelfde feiten, heel ander verhaal? Italië zal groter blijken te zijn dan Berlusconi, toch?

2.0.?! Ondernemen zal nooit meer hetzelfde zijn

Mijn opa startte begin jaren veertig in Rotterdam een manufacturenhandel*. “De Vlinder” stond er op het winkelraam. Het was iets heel anders dan hij tot dan toe had gedaan… in de tijd van Web 0.0, internet bestond nog niet. De Vlinder was zijn bestaan. Het web heeft zich nu ook ontpopt tot vlinder, hoe zal het verder gaan?

interactief platform nodigt uit tot participatie

Web 2.0 is de aanduiding voor de tweede internet(groei)fase. Het internet kwam, na geboren te zijn als militair communicatiesysteem, kruipend en lopend langs de tafelrand op als een oneindige vraagbaak en een nieuwe handelsmogelijkheid (winkel) die werd gekenmerkt door actieve aanbieders en passieve gebruikers. Wie leert lopen stoot zich ook wel eens, de dot com bubble veroorzaakte een gevoelige blauwe plek. Intussen loopt het zonder grenzen, rent en zwemt en is het, als getransformeerd van rups tot vlinder, klaar voor een enorme vlucht.

In de tweede fase is de kracht van het medium als interactief platform zich in snel tempo aan het ontwikkelen. Met de gebruikers in de actieve hoofdrol en participatie als driver. En met onontkoombaar gevolgen voor de sociale, economische en politieke realiteit. Eens te meer blijkt McLuhan’s ** uitspraak ‘the medium is the message’ waar. De krant en de televisie hadden elk hun eigen dynamiek. Wat er gebeurde werd echter bepaald door de aanbieders. Internet ontstond in een vergelijkbaar kader maar is inmiddels getransformeerd. De tijden van controle en beheersing zijn voorbij. Loslaten is de enig overgebleven reactiemogelijkheid.

projectmatige co-existentie in de wiki-world

Voorbeelden zijn de beeldtelefoon die door de webcam mogelijk werd en de enorme explosie van communities: sociaal en zakelijk. Fysieke afstand is als belemmering voor contact, overleg, zaken doen en activisme volledig verdwenen en alles kan in realtime. Om maar een triviaal voorbeeld te noemen: weet u nog dat fanatieke schakers elkaar per post en giro-overschrijving bestookten met hun volgende zet?  Nu kan je, als je wil met gebruikmaking van de webcam, met elkaar schaken alsof je tegenover elkaar zit en de tijdklok mee laten lopen.

Nieuwe software maakt co-creatie mogelijk zonder beperkingen naar doel, deelnemers, tijdstip of uitkomst: de wiki-toepassingen ( wiki staat voor snel, vlug en wendbaar). Wiki verovert het net. Samen een encyclopedie maken? Wikipedia. De wiki-wereld is open. Wiki is het voertuig van de zich ontrollende netwerkmaatschappij*** waarin iedereen onafhankelijk van tijd en plaats kennis kan vergaren, meningen kan uitwisselen en kan samenwerken om persoonlijke, zakelijke en ideologische doelstellingen te realiseren. Steeds in wisselende samenstelling en met de zelf gewenste intensiteit. Projectmatige co-existentie?, samen en alleen wanneer jij daar voor kiest.

transparantie beslissend in het www-communisme

Transparantie is onontkoombaar in de nieuwe realiteit. Op contranormatief handelen wordt al snel een zoeklicht gericht. Niet altijd zorgvuldig en bevredigend, want wat is de norm? Of is die net zo wiki? Dat denk ik niet maar onevenwichtigheden in de praktijk waren er en zullen er ook zijn. Ik verwacht van de zich ontwikkelende transparantie juist wel een stimulans om meer overeenkomstig de norm te handelen. Macht, beslotenheid, woeker en controle verliezen terrein in het www-communisme (niet te verwarren met de vroegere politieke stroming…).

De norm? Open, respectvol en verantwoordelijk met, naar en voor elkaar. Denk aan de ontwikkeling van het ecologisch bewustzijn, maatschappelijk verantwoord ondernemen, het groene denken. Dat bewustzijn ontwikkelt zich snel van idealistisch – filosofisch naar praktisch noodzakelijk. En van oproep via stimulans tot correctief. Correctie op een niveau dat voor bedrijven beslissend kan zijn voor het voortbestaan.

powershift: de ‘user’ regeert

Van aanbodgestuurd naar vraagbepaald. Consumenten maken of breken een product of dienst in no-time als zij een sneeuwbalactie opzetten. Joep van ’t Hek wist (ook zichzelf) nog te verbazen met het buckler-effect. Intussen is het een ‘tool’ in handen van wie maar wil. Of je nu nobele doelen nastreeft of niet. Het www is een platform geworden met tot voor kort ongekende mogelijkheden.

De op gang gekomen stroom  van ‘user generated content’ is enorm. De blog – ook deze- is er een voorbeeld van.  De ‘uit doorgaans betrouwbare bron’ gepresenteerde informatie is steeds vaker niet goed verifieerbaar en emotie-gedreven hypes kunnen een volslagen eigen dynamiek ontwikkelen. Nieuwe nuchterheid is een nieuwe deugd in deze nieuwe fase van de informatie- en netwerkmaatschappij. Geen boodschap kan je blind vertrouwen. Aan de andere kant is crowdsourcing een nieuw gereedschap in handen van aanbieders van producten en diensten: het bewust en open raadplegen van (voorgenomen) consumenten in de ontwikkelingsfase van het aanbod om een goede afstemming te krijgen of na lancering verbeteringskansen op het spoor te komen.

global village opnieuw gedefinieerd

Paradigmashift? Zeker, en een bijzondere ook, want  consumenten zijn producent geworden, toeschouwers deelnemer en volgers leider. Da’s meer dan een paradigmawisseling. Het is een aardverschuiving. Een herdefinitie van de ‘gobal village’. Van (mede)zeggenschap en macht. Van toegesproken naar aansprekend. Met onbegrensde mogelijkheden.

Wake up, rise and shine… de nieuwe toekomst is begonnen. Een tijd van luisteren, samenwerken, samen maken, meedoen en respect. Wacht niet op het butterfly-effect****, word zelf de vlinder, creëer je eigen storm…

_________________________________________________________________

*) Manufacturenhandel, een winkel in textielproducten. Lappen stof, ritsen, knopen. Van alles om zelf kleding mee te maken of herstellen. Toen gewoon en noodzaak ook, tegenwoordig vooral hobby… of exclusief.

**) Marshall McLuhan,  communicatie- en media wetenschapper die in 1959 al sprak van de ‘global village’ en die de media typeerde als verlengstuk en extensie van de communicerende mens. Met zijn uitspraak ‘the medium is the message’ wilde hij de impact van het medium benadrukken die misschien wel groter is dan de inhoudelijke boodschappen die er door worden verspreid en aangeven dat  nieuwe media elk hun eigen en nieuwe dynamiek toevoegen aan de wijze waarop wij met elkaar communiceren.

***) Zoals McLuhan in de jaren vijftig en zestig  visionaire inzichten had over het belang en de impact van de massamediale communicatemogelijkheden zie ik in het werk van Jackson Pollock, maker van ‘drip-painting’, de prenatale verbeelding,  ‘pretecho’s’ , van de netwerkmaatschappij. Jaren veertig, vijftig ook… De twee afbeeldingen zijn fragmenten van Pollocks’ doek Convergence (1952) (convergence of convergentie betekent zoveel als: samenkomen in één punt) (en die blauwe in het midden… is van mij: pretecho inspired bij JP – nee niet die)

****)  Het vlindereffect is een term om een aantal chaotische fenomenen te omschrijven. Het draait er om dat kleine zaken binnen bepaalde gevoelige systemen grote gevolgen kunnen hebben. De naam is gebaseerd op een metafoor die in 1961 werd gebruikt door Edward Lorenz om aan te geven dat de vleugels van een vlinder in Brazilië maanden later een tornado in Texas zouden kunnen veroorzaken. (bron: Wikipedia…. what else?: http://nl.wikipedia.org/wiki/Vlindereffect)