funtheory III: business happiness – geluk is vooral mindset

Geluk is een keuze… nou ja, je kan er in elk geval zelf veel aan doen. Positieve psychologie onderbouwt deze stelling met praktische handvatten. Psycholoog Shawn Achor vertelt in zijn TED-talk hoe dat werkt en op welke wijze plezier bijdraagt aan beter werk.

theorie

Plezier als wetenschap, valt daar LOL aan te beleven? Jazeker! En zoals zo vaak begint het met met een blik vanaf de andere kant. We zijn geneigd te denken dat als we hard werken daardoor goede resultaten ontstaan en dan volgt het plezier vanzelf, toch? Nee zegt Achor, het begint met plezier, en juist dan volgt het goede (samen)werken en een mooi resultaat. Kijk, dat is funtheory waarmee je in de praktijk wat kunt. Hoe het werkt?

Succes is niet wat geluk veroorzaakt. Succes heeft een catch 22*: elke keer als je je doel hebt bereikt gaat je brein koortsachtig op zoek naar het volgende doel. Meer, verder, mooier en…. nog niet bereikt. Geluk is op deze manier altijd een stap van je verwijderd. Conclusie: succes gaat niet vooraf aan geluk en plezier.

Als je begint met een focus op plezier creëer je een “happiness advantage”.

Een positieve instelling:

• stimuleert je intelligentie
• maakt je creatiever
• geeft je (meer) energie

en leidt tot

• meer productiviteit
• meer verkoopresultaat
• minder fouten
• toenemende effectiviteit

oefening

Sneller, meer en beter… Plezier zorgt voor het aanmaken van dopamine. Meer dopamine leidt niet alleen tot meer plezier maar stimuleert ook je bewustzijn en lerend vermogen. Waar Achor nog bescheiden spreekt van een uitdijende rimpeling in het water roept dat bij mij het beeld op van de opwaartse spiraal. Up the vortex met plezier, zoals Michiel Drijber (IEDP) ons ook graag leert.

Oefening helpt je een positieve mindset eigen te maken. Ja, zoals altijd, je moet er wel wat voor doen, maar dat verzekert je dan wel van veel plezier:

oefen jezelf twee minuten per dag, 21 dagen achter elkaar:

• schrijf dagelijks drie nieuwe dingen op waar je blij mee bent, het opschrijven helpt je ze te memoreren en je aandacht te richten op positieve ervaringen
• mediteer, het helpt je te focussen in de drukte van alledag waarin zo veel dingen tegelijkertijd om jouw aandacht vragen
• doe iemand een plezier, bij voorbeeld door een aardige mail te schrijven. ‘Random acts of kindness’ verspreiden de positieve oriëntatie

praktijk

Voornemen helpt niet, het is een kwestie van doen.

Positieve psychologie helpt de wereld mooier worden, om te beginnen zoals jij die ervaart. En als jij blij bent en dat met anderen deelt… ja dan gaan we er allemaal met plezier op vooruit.

Je moet er wel even voor gaan zitten, want als een Matthijs van Nieuwkerk achter de autocue raast Achor in 12 minuten door je brein, maar gelukkig is er ook ondertiteling bij en kan je pauzeren en replayen. Een verhaal dat staat: the happy secret to better work:

_____________________________________________________________________________________________

*) Catch 22 is het – voor mij – nog altijd met afstand beste boek over de waanzin van oorlog en is het verhaal van Joseph Heller over een Amerikaanse luchtmachtbasis in een imagnaire plaats in Italië gedurende WOII. De piloten die zich melden voor hun gevaarlijke job mogen na een vooraf bepaald aantal succesvolle vluchten terug naar huis. Een onsuccesvolle vlucht is zoals je begrijpt in de gegeven omstandigheden ‘einde oefening’. Het benodigde aantal successen blijkt echter ook onhaalbaar. De legerleiding stelt dat namelijk naar believen bij met een beroep op paragraaf 22…

Verleid de zinnen met geuren en kleuren… en plezier!

Een verkenning van de beleveniseconomie aan de hand van geuren en kleuren, proeven en voelen bleek een mindblowing experience met een boodschap: marketing is nog altijd 80% visueel /auditief. Marketeers zijn blik- en gehoorvangers, niet alleen als ze op een feestje zijn. Volop aandacht voor die zintuigen, dat wel, maar voor het maken van keuzes en beslissingen gebruiken we veel meer. Wat liggen er nog een kansen…

TEN (The Experience Network, gefaciliteerd door Senta) organiseerde daarom het minicongres VERLEIDING DER ZINNEN. ‘Een belevingsdag voor wie bereid is om op een andere manier te denken’ aldus dagvoorzitter Desirée Struijk. Verleiden is een kunst, is je verplaatsen in de ander en de zinnen van de ander positief prikkelen. Elk product heeft ook zijn ‘sensory icons’ als marketinginstrumenten om zich te mengen in de strijd om de gunst van de klant. De kunst is te verleiden, niet voor een one night stand, maar tot een duurzame relatie die beide kan verblijden. Verleiden is emotie. Emotioneel contact vraagt om originaliteit, hartstocht en bezieling. Fake kan wel eerst triggeren maar redt het uiteindelijk niet. Duurzaam verleiden vraagt om echt. Echt echt om met Joseph Pine te spreken (video). Van een aantal van de highlights van het volle dagprogramma volgt hieronder een verslag.

ruiken

Ruiken is een sterke zintuiglijke ervaring. Geuren doen je associëren. De lucht van kerosine, is mij eens verteld, kan een onmiddellijke paniekreactie oproepen bij iemand die ooit een vliegtuigcrash heeft meegemaakt en overleefd. Heftig. Niet te voorkomen en nauwelijks te sturen. De koppeling heeft zich genesteld in het brein en is alleen nog moeizaam en met het verstand vervolgens bij te sturen. Alleen bewust te overrulen. Een extreem voorbeeld dat de impact van geuren onderstreept. Een heel ander voorbeeld, sturen met geuren voor een positief effect: om gedetineerden te kalmeren werd in een Nederlandse strafinrichting sinaasappelodeur verspreid via het luchtventilatiesysteem. Gevolg: meer ontspannen gasten in het Huis van Bewaring. Hoe weet je dat dan? Aangetoond met een vermindering van de behoefte aan tranquillizers, min 10%, en een jaarlijkse besparing van ruim zes ton!

Citroen = fris en schoon. Citroengeur in openbare ruimten maakt dat passanten minder rommel op de grond gooien. Wat fris is moet fris blijven, tsja… emotie? Sentiment dat tot handelen leidt. Adam Tasi (Smartnose) nam ons bij de …eeh hand. In toenemende mate wordt ook voor commerciële doeleinden de geur bewust beïnvloed. Of juist niet bemerkte Zwitsal toen zij haar luchtje eens wilde moderniseren. Dalende verkopen waren het gevolg want… het was Zwitsal niet meer. Met ogen dicht en net als vroeger, de veiligheid van thuis en moeder, herkenbare genegenheid. De geur van vers gebakken brood… Gebakken lucht verkoopt als het maar echt is want is het nep dan nekt het juist. En associëren is cultuurgebonden, de knoflookgrens daarvan bewijs. Wat afstoot in het hoge noorden ontspant en verbindt het mediterrane leven juist.

voelen

Je weet wat je voelt als je het ook ziet, maar hoe weet je wat je in handen hebt als je alleen maar voelt? Geblinddoekt keert het waarnemen naar binnen toe en word je je bewust van al dat andere wat bepaalt en dat uitbundig wordt overschreeuwd door het alomtegenwoordige beeld en geluid. En ook, beeld en het getypte of gesproken woord zonder meer zijn maar een beperkte ervaring, waarvoor de aandacht, ook door die veelheid, doorgaans maar even is en snel verslapt. En waartegen we ons in toenemende mate harnassen. We sluiten ons af van ongenood kabaal.

Ook voor voelen geldt: wat je niet wilt en wat niet klopt of onecht is maakt zichzelf kansloos. Wat werkt is wat aansluit en daardoor welkom is. Productdesign gaat over voelen, bewuste keuzes aanhakend bij emotie en wat je daardoor ervaart. Nivea, het klinkt als sex en misschien is dat zelfs wel waar: de ronde en zachte vertrouwde nog wat koele buitenkant, de weerstand als je aan de deksel draait; het klik en zoef van het opendraaien… het folie dat nog steeds verhult… ‘Ik krijg een heel apart gevoel van binnen als ik je aanraak… wat moet ik zonder jou beginnen…’ Voelen verbindt buiten met binnen en heeft daardoor onweerstaanbare marketingkracht.

proeven

The proof of the pudding is in the eating. Proeven overtuigt. Weinig is krachtiger dan de smaaksensatie en proeven is natuurlijk een kwestie van smaak.

Wat je proeft is wat je ruikt… 80% van je smaakbeleving wordt bepaald door je neus.

Mensen die zich primair laten leiden door ruiken en proeven zijn in doorsnee emotievol en creatief. Ruiken en proeven zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Zonder reuk proef je haast niets. Een klacht soms bij het ouder worden, als de geur verbleekt smaakt weinig meer. Komt het omgekeerd ook voor trouwens? De smaakspecialisten hebben niet voor niets in hun experiencecenter een kleurig geurenkabinet.

Essence haalt het niet bij sap. En chemisch zoet smaakt niet naar suiker. Echt is na te bootsen maar ook niet meer dan dat. Of het nu zoet, zout, bitter of zuur betreft. Een pleidooi voor authenticiteit met onomstotelijk bewijs in the House of Bols werd onderstreept met een bijzondere proeverij. Nabootsen is hooguit second best, je zintuigen liegen niet. Hoewel?

natuurlijk

Een bijzondere presentatie van Saskia van den Muijsenberg (biomimicryNL) belichtte het fenomeen ‘biomimicry’, innovation inspired by nature. Emotie? Nee en ja, functionaliteit is de trigger voor de antwoorden die de natuur heeft en geeft voor het oplossen van problemen. Maar ook in de natuur gaat het om effect, om imponeren en verleiden, om afstoten en aantrekken. Het aanhaken bij of creëren van gevoel, aaah’s en oooh’s. Na een ontnuchterende perspectiefbepaling – ‘stel je voor dat we de geschiedenis van de aarde die nu 4,5 miljard jaar bestaat eens samenvatten in een wat overzichtelijker periode van één jaar…. Dan is de mens daarin 4,5 minuut voor het nieuwe jaar een rol gaan spelen en begon de industriële revolutie één seconde voor twaalf…’ – kwam de vraag aan de orde of we misschien wat kunnen leren van de natuur.

Quiet your cleverness, luister en kijk naar wat de natuur aanreikt. Verpakkingsmethodieken, materiaalkeuze en vormontwerp, de aarde en z’n processen hebben overal een oplossing en een natuurlijk idee voor. Dat daarom ook meteen goed voelt. In de natuur gaat niets de kortste weg om de snelste route te bewandelen naar het beste resultaat. Geen vorm, oppervlak, textuur, patroon of kleur is toevallig of willekeurig en altijd in overeenstemming met de beoogde toepassing. Want anders werkt het niet. Niet het wat maar het waarom beslist. Survival of the fittest. Je zintuigen accepteren en accorderen wat natuurlijk is. Omdat het vanzelfsprekend is. Nieuwsgierig geworden? Kijk maar eens op Ask Nature. De natuur als inspirator. Middel, meetinstrument en mentor tegelijk. Leuker kan je het niet maken. Of toch?

plezier

Emotie komt en overrompelt. Weerstand bieden kan je niet. Huilen van het lachen is gênant en toch ook prachtig. Plezier ontwapent en is machtig. Verbindt als niets anders het nu met het hier. Waar plezier is moet je wezen, het trekt aan en versterkt. Ben je eerst wat raar en anders, voor je ’t weet moét iedereen. Dat laat een filmpje heel mooi zien: unstoppable.

Michiel Drijber vertelde van zijn belevenissen sinds hij twee jaar geleden de Linkedingroep ‘Iedereen elke dag plezier’ startte. ‘Plezier is een kwestie van delen’ weet hij. Het is met ruim 50.000 deelnemers met afstand de grootste groep van Nederland. Waarom? Er was geen plan, wel een gevoel en dat groeide uit tot flow. Plezier verbindt, geeft energie. Maakt energieker ook voor samen en stimuleert daarmee omhoog naar meer en ook naar mooier. Een vortex (foto) van plezier en succes en meer plezier en meer… Plezier hoort ook bij kleur bekennen, en zo ontstonden een website, het IEDP k(l)eurmerk en de polsbandjes die als reminder (waarom zijn we hier?, wat willen we nu eigenlijk bereiken?) tot in de Nederlandse directiekamers zijn doorgedrongen. Plezier is de katalysator die verbinding, vertrouwen, betrokkenheid, participatie, innovatie, implementatie, acceptatie, motivatie en inspiratie van hoofdletters voorziet. Van kleur en daarmee Emotie. De motor die kernenergie opwekt. Van de soort waar we allemaal graag voor zijn.

The ultimate experience is als het klopt wat je voelt, als het naar meer smaakt, er geen instinkers aan verbonden zijn en als horen en zien je vergaan van plezier.
The Experience Network is er zinnenprikkelend in geslaagd om te inspireren en verbinden, meer erover is te vinden op 10-europe.com. Het cijfer voor dit minicongres: een TEN.

funtheory II: een èchte leider brengt plezier!

Plezier in je werk is als een grondrecht en verdient een dagdeel in elke managementtraining. Want het begint met aandacht daarvoor. Plezier is zelfs één van de redenen om voor jezelf te beginnen, omdat je iets prachtig vindt om te doen. Of omdat het werken in dienst van een ander je de ‘twinkle in the eye’ niet brengt.

“Plezier op je werk, ja graag!” schreef ik eerder naar aanleiding van een aantal persoonlijke ervaringen (1).  ‘Funtheory’ is net zo wetenschappelijk verantwoord als de wet van de virale aanstekelijkheid.  Plezier echoot door zonder krachtsverlies. Geef plezier en je krijgt het. De vele  positieve reacties op die eerste theoretische beschouwing onderstrepen de toegevoegde waarde van een beetje lol. Wat is er mooier dan de epidemische verspreiding van een goed gevoel?

theory

Plezier op je werk, durf ik wel te stellen, is één van de belangrijkste drivers onder effectiviteit en productiviteit en –met een knipoog naar managementgoeroe Peter F. Drucker voor de zelfverzekerde (top)manager die een prima donna kader prefereert- : een managementverantwoordelijkheid. “De arbeidsproductiviteit is niet de verantwoordelijkheid van de werknemer, maar van de manager” aldus Drucker. Succesvol ondernemen, productiviteit en plezier staan met elkaar in verband. So now we ’re talking business dus. Serious business.

“If you can’t inspire, can you really lead? There is a difference between a manager and a leader”, rolde laatst voorbij op mijn twittertimeline. Inspiratie en plezier gaan hand in hand. Het veroorzaken van plezier is daarom ook een leiderschapsvaardigheid. En niet de minste volgens mij.

van theorie naar praktijk

Bladerend in het boek Emotionomics van Dan Hill kom ik een volgend argument tegen dat de stelling ‘plezier in je werk, ja graag!’ mooi ondersteunt. Hill verwijst naar Time magazine als bron (2). “Time magazine’s cover story linking emotions and productivity involved a round-up of expert opinion, including the estimate that the emotional happiness present in employees can account for 10% to 25% higher job performance (Thottam).”

Twitterbare boodschap dacht ik:

ceesdebil plezier op het werk, ja graag! ‘the emotional happiness present in employees can account for 10-25% higher job performance’ #funfacts

waarop direct een reactie volgde:

Harriedevries @ceesdebil Het doel van stichting werklust!!

ceesdebil RT @Harriedevries “@ceesdebil Het doel van stichting werklust!!” = Plezier in je werk: http://www.stichtingwerklust.nl/ LOL

En zo zie je maar weer hoe ook twitter aan (werk)plezier en inzicht kan bijdragen. Nooit van gehoord en nu wel, de Stichting Werklust. Een mooi initiatief: met z’n allen geld bijeen brengen om de ondernemende droom van een plezierzoeker te helpen realiseren.

fact

Funfact: met plezier in je werk presteer je beter! Feit ja, geen theorie meer.

Reden genoeg ook om dat Time-artikel (3) er nog eens bij te pakken:

“As researchers in psychology, economics and organizational behavior have been gradually discovering, the experience of being happy at work  looks very similar across professions. People who love their jobs feel challenged by their work but in control of it. They have bosses who make them feel appreciated and co-workers they like. They can find meaning in whatever they do. And they aren’t just lucky.”

Prachtig understatement, die laatste toevoeging. … en dat is niet omdat ze mazzel hebben… Plezier in je werk kan in elke job en heeft naast inhoud ook met je collega’s en de baas te maken.

Wetenschappelijk onderbouwd.

Ook de instelling van de  leerstoel “bevlogenheid” op Nijenrode erkent dat. Sociale steun en ruimte voor ontwikkeling en ontplooiing zijn belangrijke drivers onder gezond en plezierig werken. “Werkplezier draagt bij aan bevlogenheid en dat is goed voor het bedrijf” aldus Willem van Rhenen die met toga, feestmuts en (roep)toeter op deze vreugdevolle stoel is gaan staan. (4)

gezond

“A growing body of research is demonstrating that happy workers not only are happier in life but are also crucial to the health of a company” vermeldt Time ook en schroomt daarbij niet te verwijzen naar grootheden als de Dalai Lama en Mihaly Csikszentmihalyi (het uitspreken van de naam van de uitvinder van ‘flow’ is op zich al een plezierbrengende hindernis die zonder fonetische hulp bijna niet te nemen valt. De goede oplossing is: Tsjiksentmihai). Is dat plezier dan alleen maar weggelegd voor de groten van deze aarde?

Natuurlijk niet, engagement – de mate waarin je met plezier met je werk bezig bent – is voor iedereen weggelegd. Een baan die bij je past is belangrijk en je moet daar om te beginnen vooral zelf veel voor doen, maar managers kunnen er een forse bijdrage aan leveren. Met het bieden van veiligheid, ruimte, perspectief, aandacht en steun. En door echt, authentiek te zijn. Gewoon zoals ze zijn.

eigenbelang prima basis

Ricardo Semler is een prachtig voorbeeld van een – zeer succesvolle – ondernemer/leider die laat zien dat de funfacts in de praktijk hun waarde bewijzen. Plezier gaat verder dan een lolletje en vindt ook zijn uitwerking in het organisatiemodel. Er ligt een filosofie en een manier van werken aan ten grondslag. Invloed en betrokkenheid, gegeven en genomen verantwoordelijkheid horen erbij.

En het is ook geen kwestie van filantropie of terugverlangen naar de speeltuin (hoewel… zo’n vreemde metafoor is dat nu ook weer niet). ‘Nee hoor, ik zie mijn werkwijze niet als een geschenk aan de mensheid. Ik doe het niet om anderen wat te leren, ik doe het voor mezelf. Ik wilde gewoon een organisatie waar ik zelf graag zou werken. Het is in feite heel egoïstisch.’ zegt Semler. (5)

have fun!

En daar gaat het maar om, de organisatie waar je graag in wilt werken. Moeilijker hoef je het niet te maken.

A fact is a fact. LOL (laughing out loud, voor de notwits). Veel plezier!

---

(1) https://ceesdebil.wordpress.com/2010/01/25/funtheory-plezier-op-je-werk-ja-graag/

(2) Dan Hill, Emotionomics, winning hearts and minds, Adams Business & Professional, 2007, blz.4

(3) Time magazine, 17 januari 2005, Yioti Thottam  – Thank God it’s Monday, zie http://www.planningzone.com/120/student/TIME-ThankGodMonday.pdf

(4) Bevlogenheid als nieuwe leerstoel, nu.nl 2 september 2010, rubriek werk en privé: http://bit.ly/9WcbDt. De samenvatting van het proefschrift ‘From stress to engagement’ (2008) van Willem van Rhenen is te downloaden via http://bit.ly/bNFplR

(5) Voor een prima kennismaking met de Semler-filosofie verwijs ik graag naar het interviewartikel ‘Ondernemen zonder regels’ van Dominique Haijtema in Ode Magazine, jan/feb 2007, http://bit.ly/s4UUR waarin ook deze quote staat.